Dan nezavisnosti Bosne i Hercegovine
Autor: Haris Hadžibaščaušević
Fotografija: Historijski arhiv Sarajevo
Dan nezavisnosti Bosne i Hercegovine, koji se obilježava svakog 1. marta, je jedan od najvažnijih datuma u njenoj dugoj povijesti i povijesni trenutak kada su građani, tačnije njih 64,31%, odlučili da Bosna i Hercegovina svoju budućnost treba nastaviti kao samostalna država i država svih koji žive u njoj, bez obzira na njihovu pripadnost u ma kojem smislu.
Na referendumu o nezavisnosti Bosne i Hercegovine od SFR Jugoslavije koji je održan 29. februara i 1. marta 1992. godine, većina građana je glasala za nezavisnu i demokratsku Bosnu i Hercegovinu, državu ravnopravnih građana. Potom je uslijedilo proglašenje nezavisnosti, a zatim i reakcija na referendum.
Naime, prema instrukcijama tadašnjega rukovodstva bosanskih Srba, najprije se neizlaskom na referendum pokušalo bojkotovati glasanje i tako dovesti u pitanje validnost referenduma. Kako je nezavisnost ipak proglašena, kao drugi korak, srpske paravojne formacije postavljaju barikade u Sarajevu, dok se u ostalim bh. gradovima počinje odvijati strahovita drama.
Godine 1992, 6. aprila, članice Evropske zajednice priznaju nezavisnost Bosne i Hercegovine, a 7. aprila to čine i SAD. Bosna i Hercegovina je 22. maja te godine postala članica Organizacije ujedinjenih naroda kao Republika Bosna i Hercegovina. U isto vrijeme, u zemlji se rasplamsavaju oružani sukobi koji će odnijeti veliki broj žrtava i prouzročiti ogromna materijalna razaranja.
Nakon dugotrajnih sukoba, koji će trajati do konca 1995. godine, Bosna i Hercegovina je uspjela očuvati svoj kontinuitet i teritorijalni integritet, što će biti potvrđeno Dejtonskim mirovnim sporazumom, potpisanim u američkom gradu Daytonu 21. novembra 1995 i konačno potvrđenim 14. decembra u Parizu. Ovim sporazumom, Bosna i Hercegovina nastavlja svoj međunarodni kontinuitet pod tim imenom, sa modificiranom unutrašnjom strukturom, tj. podijeljena je na dva entiteta: Federaciju Bosne i Hercegovine i Republiku Srpsku, a nešto kasnije kreiran je i Distrikt Brčko.
Dan nezavisnosti se na području FBiH obilježava kao neradni dan, dok se na području RS ovaj dan neobilježava. Vjerovatno bi se donošenjem Zakona o praznicima na nivou države ovaj problem mogao riješiti, a s tim u vezi predložen je 22. maj kao “novi” datum za obilježavanje Dana nezavisnosti.
No, dok se problem ne riješi, svima koji ovu zemlju osjećaju svojom, želimo sretan Dan nezavisnosti!
